DEİK’in ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleşen toplantıya, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Rusya Federasyonu Enerji BakanıAleksandr Novak, DEİK/Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan, Rusya-Türkiye İş Konseyi Başkanı Ahmet Palankoyev ve DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan katıldı.
Toplantıda bir konuşma yapan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Türkiye ile Rusya’nın birbirini tamamlayan birçok özelliği bulunduğunu, iki ülke arasında rekabetten ziyade tamamlayıcı nitelikte bir ilişkinin olduğunu belirtti. Zeybekci, “Rusya’da her ne yok ise Türkiye’de var. Türkiye’nin Rusya ile bir araya gelmesi, bir artı bir iki değil; bir artı bir beş yapıyor” dedi.
Serbest Ticaret Anlaşması En Geç 2017’de
Türkiye ile Rusya arasındaki ticari ilişkilerin, enerji hammaddesi ve ara malı ithalatı bazında genişletilmesi gerekliliğinden bahseden Bakan Zeybekci, “Türkiye’nin Rusya’daki yatırımları 2 milyar ABD Doları civarında. Türk müteahhitlik sektör Rusya’da 65 milyar ABD Doları yatırım gerçekleştirdi. Aradaki problemlerin çözülmesinde Türk Akımı Projesi, Akkuyu Nükleer Santrali önemli bir fırsattır” dedi. Ekonomi Bakanı Zeybekci, iki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının yakın zamanda hayata geçirilebileceğine değindi:
“Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması için yaş sebze ve meyve anlaşmasının bir bölümünü aştık. Rusya ile Serbest Ticaret Anlaşması hakkındaki görüşmelerde önemli noktalara geldik. Ticaretin önündeki engellerin kaldırılması konusunda 2017’nin ortasında STA’nın imzalanmasını öngörüyoruz.”
Zeybekci, iki ülke arasında hizmet sektörü, kamu alımları, metalurji, tarım, kimya gibi bir çok alanda tam bir entegrasyon sağlanması gerektiğini belirterek, Türk ve Rus şirketlerin ortaklığı ile üçüncü ülkelerde yatırım yapılmasını planladıklarını aktardı. Zeybekci sözlerine şöyle devam etti:
“Pazar sadece Rusya, Avrasya ve Gümrük Birliği sınırlarındaki ülkeler değil. Ekonomik büyümenin dinamosu gelecekte Afrika olacaktır. Rusya ve Türkiye olarak önümüzdeki dönemde ortaklıkları içeren bu girişimleri mutlaka destekleyeceğiz”. Doğalgaz ve hammadde üzerinden ticaret yapmak yerine petrokimya ve yüksek teknoloji içeren diğer alanların ticarete konu olması gerektiğini belirten Bakan Zeybekci, dünyanın en iddialı yatırım teşviklerinin şu anda Türkiye’de verildiğini hatırlattı.
Ticaret Hacminde Hedef 100 Milyar Dolar
Rusya Federasyonu Enerji Bakanı Aleksandr Novak, “Ticari ve ekonomik ilişkilerimizin gelişmesinde pozitif tavır almak yararlı olacaktır” dedi. İki ülke arasındaki ticaret hacminin yakın zamana kadar arttığını belirten Novak, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Putin’in Türkiye’ye gelmesinin ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesine önem verildiğinin kanıtı olduğunu söyledi.
Yıllık ticaret hacminin 4 katına çıkarılarak 100 milyar ABD Dolara ulaşmasının hedeflendiğini belirten Bakan Novak, Ekonomi Bakanı Zeybekci ile ekonomik işbirliği anlaşmasının imzalandığını belirtti. Ulaştırma, enerji, metalurji ve Türk Akımı Projesi özelinde imzalanan anlaşmaları hatırlatan Novak, iki ülke arasındaki ilişkilerin eski günlerine döneceğinden emin olduğunu belirtti.
Novak, ruble ile ticaretin gelişmesi, feribot hat seferlerinin çoğaltılması, araç sürücülerine özel vize uygulamaları ve uçak seferlerinin artırılması gibi konuların gündeme geldiğini ifade etti ve bu alanlarda ortak şekilde hareket edileceğini düşündüğünü söyledi.
Novak; “Özellikle iş çevrelerini ilgilendirecek proje, Rusya’nın doğrudan yatırım fonunun Türkiye’de faaliyet göstermesidir. Rusya’da yapılacak yatırım projeleri de görüşüldü” dedi. Son teknoloji ürünlerinin geliştirilmesinin üzerinde durulduğunu belirten Bakan Novak, petrol, doğalgaz, eğitim, turizm, petrokimya ve inşaat alanında büyük bir potansiyelin mevcut olduğunu, yatırım ve ticari alanda işbirliği yapılmasının önemli olduğunu belirtti. Bakan Novak, sözlerine şu şekilde devam etti: “Siyaset ve ekonomi alanında istikrar ve iş konseylerinin yapıcı diyalog oluşturması çok önemlidir. Türk ve Rus şirketlerin bugünkü çalışmalarının iki halka da faydalı olacağını düşünüyorum” dedi.
Gümrük Kapıları Hazır
Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci, gümrük kapılarının Rusya ile ticaretin artmasıyla oluşacak yoğunluğa hazır olduğunu söyledi. Rusya ile ilişkilerin geldiği son nokta hakkında değerlendirmelerde bulunan Tüfenkci, iki ülke halklarının ortak arzusu çerçevesinde ilişkilerde yeni bir başlangıç yapılmasının sevindirici olduğunu belirtti. Tüfenkci, “Bir dönem 38 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacmiyle en önemli ticari ortaklarımızdan biri olan Rusya, ticaret haminde son dönemde görülen konjonktürel düşüşe rağmen yine başlıca ticaret partnerimizdir” değerlendirmesinde bulundu.
Tüfenkci, ihraç edilen ve kısıtlanan narenciye gibi bazı kalemlerin tekrar Rusya’ya ithalatının önünün açılmasının normalleşme sürecinin tam olarak tamamlanması açısından önemini vurguladı.
Vize Serbestisi Sağlanmalı
DEİK Başkanı Ömer Cihad Vardan ise, Türkiye ve Rusya’nın ortak çalışmalarına vurgu yaptı ve vize serbestisinin yeniden sağlanması gerektiğini belirtti:
“Avrasya coğrafyasındaki iki büyük aktör olarak her alanda birlikte rol alınacağı ortadadır. Önümüzdeki dönemde iki ülke arasındaki ilişkilerde olumlu birçok gelişme beklemekteyiz. Rusya ile bölgesel işbirliği, enerji, ulaştırma, tarım ve hayvancılık, sanayi, inşaat müteahhitlik, bilim ve eğitim gibi birçok alanda işbirliği konuları tek tek ele alınıyor. Tüm bu çalışmaların hızla yürümesi için Rusya tarafından tek taraflı olarak askıya alınan vize serbestisinin geri gelmesini bekliyoruz” dedi.
DEİK Başkanı Vardan, Türk Akımı Projesi hakkında da önemli açıklamalarda bulundu ve “Türkiye bu dönemde soğukkanlı bir diplomasi yürütmüştür. Türk Akımı Projesi’nin imzalanmış olması, 15 Temmuz sonrası tüm dünyaya Türkiye’nin yatırım ve ticari ortak olarak cazibesini her daim koruduğu mesajını vermesi açısından çok büyük önem taşımaktadır.” dedi
Gerçekleştirilen enerji zirvesinde oldukça önemli çıktılar ve bilgiler elde ettiklerine değinen Vardan, “Her zaman söylediğimiz gibi, Türkiye ve Rusya bu bölgede sadece ikili ilişkiler bazında değil, bölge istikrarı ve ilişkiler bazında önemlidir” dedi. Vardan, toplantı vesilesiyle turizm, tarım ve inşaat sektörlerinin ele alınacağını da belirtti.
Özilhan: Eskisinden Daha Fazla Çalışacağız
Türkiye-Rusya İş Konseyi Başkanı Tuncay Özilhan ise organizasyon kapsamında yaptığı konuşmasında, “Ülkeler arasındaki işbirliği bütün Avrasya bölgesinde bir sinerji oluşturarak ekonomik gelişme ve barışın sağlanmasına hizmet edecek. Bu noktada özel sektöre büyük görev düşüyor. Biz de eskisinden daha fazla çalışarak ticari ve ekonomik alanda yaşanan kayıpları en kısa sürede telafi etmek için çaba harcayacağız” dedi.
Yaşanılan uçak krizi sebebiyle iki ülke arasındaki ticari ve ekonomik ilişkilerin büyük darbe yediğini ifade eden Özilhan, ticaret hacminin bu yılın ilk 8 ayında 2015’in aynı dönemine göre yüzde 35 düşüştüğünü vurguladı.
Karşılıklı yatırımların arttığını ve Türk müteahhitlerin en çok iş yaptığı ülkenin Rusya olduğunu belirten Özilhan, son yıllarda enerji sektöründe yapılan anlaşmalar sayesinde karşılıklı işbirliğinin Avrasya bölgesinin de kaderini etkileyen stratejik bir boyuta taşındığını kaydetti.
Hakan Ateş Turizm Oturumunda Konuştu
İş Konseyi kapsamında düzenlenen turizm konulu oturumda konuşan Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş ise “ticari işlemlerin Rus rublesi ve Türk lirası cinsinden yapılıp, alım satım farklarını minimuma indirebilecek bir sistem geliştirdiklerini” vurguladı. Ateş, Rusya’dan gelen turistlerin Türkiye’de tüm Denizbak ATM’lerinden, Sberbank kartlarını kullanarak Rusya’daki hesaplarından komisyonsuz para çekebildiklerini, bunun turistlerin hayatlarını kolaylaştırdığına da değindi.